Ήρθε και εφέτος η ώρα για την πληρωμή των τελών κυκλοφορίας. Πολλά είχαν ειπωθεί το προηγούμενο διάστημα για την αναμόρφωσή τους, για την αλλαγή τους με σκοπό την «υιοθέτηση και εφαρμογή ενός δίκαιου και αντικειμενικού συστήματος υπολογισμού του ύψους των τελών κυκλοφορίας ώστε να αρθούν σε μεγάλο βαθμό οι αδικίες του τρέχοντος εφαρμοζόμενου συστήματος» . Ακούσαμε για τέλη εξειδικευμένα για κάθε όχημα μέσω ειδικής εφαρμογής και την καθιέρωση αντικειμενικών κριτηρίων και αντίστοιχων συντελεστών. Ακούσαμε ακόμα για το ενδεχόμενο κατάργησης των τελών κυκλοφορίας και την αντικατάστασή τους από ένα (ακόμα) τέλος στα καύσιμα ώστε να πληρώνουν μόνο αυτοί που … κυκλοφορούν.
Στην πραγματικότητα βέβαια αυτό που ακούσαμε δεν είναι τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο από την (μεταμφιεσμένη ασφαλώς) εξωτερίκευση των δύο προβλημάτων που βασανίζουν –διαχρονικά– όλους τους Υπουργούς Οικονομικών της χώρας, δηλαδή:
α. το πώς θα καταφέρουν να βάλουν στα ταμεία του κράτους, το ίδιο –τουλάχιστον– ποσό με την προηγούμενη χρονιά από τα τέλη κυκλοφορίας, και
β. τί «περιτύλιγμα» θα βάλουν, ή, με άλλα λόγια, πώς θα το «πουλήσουν» στους ψηφοφόρους τους ώστε αυτά να φανούν … «δικαιότερα» .
Και, επειδή προφανώς κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό, τα τέλη κυκλοφορίας θα είναι και φέτος τα ίδια με πέρυσι. Έτσι, για άλλη μία φορά, θα δούμε αυτοκίνητα αξίας δεκάδων χιλιάδων ευρώ να μην πληρώνουν καθόλου τέλη ή να πληρώνουν πολύ λιγότερα από αυτοκίνητα μικρότερης αξίας. Για άλλη μια φορά θα δούμε παλαία αυτοκίνητα να πληρώνουν τέλη μεγαλύτερα της ίδιας της αξίας των αυτοκινήτων.
Θα μπορούσαμε να συζητάμε ώρες για το πώς θα έπρεπε να υπολογίζονται τα τέλη κυκλοφορίας και αν κριτήριο καθορισμού του ύψους του θα έπρεπε να είναι η ηλικία του οχήματος, τα κυβικά, οι ρύποι που εκπέμπει, η αγοραία αξία του κλπ. Η συζήτηση όμως αυτή θα είχε νόημα αν η εκάστοτε κυβέρνηση ενδιαφερόταν πραγματικά να αντιμετωπίσει τα τέλη κυκλοφορίας ως τέλη και όχι ως φόρο και άρα αν πραγματικά ενδιαφερόταν για την «υιοθέτηση και εφαρμογή ενός δίκαιου και αντικειμενικού συστήματος» . Δυστυχώς όμως, όλες οι κυβερνήσεις, από το έτος 1953, οπότε επιβλήθηκαν τα, κατ’ όνομα και μόνο, «τέλη κυκλοφορίας» τα αντιμετώπισαν ως φόρο. Και πώς άλλωστε θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά, τη στιγμή που το ίδιο το κεφάλαιο του νόμου 2367/53 που τα επέβαλε (άρθρα 12 επ.) τιτλοφορείται ως «φορολογία αυτοκινήτων» γεγονός που δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τον πραγματικό λόγο επιβολής των τελών κυκλοφορίας. Φόρος ήταν και φόρος παραμένει. Φόρος που απλά βαπτίστηκε … «τέλος» .
Ποια η διαφορά θα μου πείτε. Και όμως υπάρχει διαφορά. Σύμφωνα με την νομολογία και του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου (και μάλιστα της Ολομέλειας και των δύο αυτών ανώτατων Δικαστηρίων) τα τέλη σε αντίθεση με τους φόρους καταβάλλονται έναντι ειδικής αντιπαροχής.
Αν, η εκάστοτε κυβέρνηση, ήθελε πραγματικά να αντιμετωπίσει το «τέλος» κυκλοφορίας ως τέλος θα έκανε δύο απλές κινήσεις:
α. πρώτον θα υπολόγιζε τα τέλη με μοναδικό κριτήριο τη φθορά που προκαλείται στο οδόστρωμα και στο περιβάλλον ανάλογα δηλαδή με τον βάρος του οχήματος και τους εκπεμπόμενους ρύπους, φροντίζοντας βεβαίως τα τέλη να είναι εύλογα και άρα χαμηλά
, και
β. δεύτερον θα φρόντιζε τα χρήματα αυτά να έχουν πράγματι ανταποδοτικό χαρακτήρα και να χρηματοδοτούν ανάγκες συνδεόμενες με την κυκλοφορία, όπως π.χ. η κατάσκευη και συντήρηση του οδικού δικτύου, η οδική ασφάλεια και η εκπαίδευση των οδηγών, και
Όσο όμως σκοπός των κυβερνώντων είναι απλά και μόνο να κλείσουν τις τρύπες του προϋπολογισμού κάθε χρόνο θα επαναλαμβάνουμε τα ίδια …
Σέργιος Μαναράκης
Δικηγόρος / Διαμεσολαβητής Ν.3898/10
